- نویسنده: مهران خاشعی
میناکاری سفال تهران از محصولات و سوغاتی‌های محبوب و شناخته شده این شهر محصوب می‌شود که چشم هر بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کند. سفال قطعه‌ای از سرامیک را می‌نامند که بین ۸۵۰ درجه سانتیگراد تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد آتش دیده و دارای تخلخل نامرتب باشد. سفال در برخی مواقع فقط به اشیاء سرامیکی بدون لعاب اطلاق می‌گردد. میناکاری روی سفال قیمت ارزانتری نسبت به میناکاری روی مس دارد.
میناکاری سفال تهران از صنایع اصیل ایرانی است؛ که با آمیزش هنر سفالگری در کنار صنعت میناکاری می‌توان آثار بسیار فاخری را خلق کرد که هم از لحاظ زیبایی شناختی و هم از جانب کاربردی منافع فراوانی دارد. نقش‌های به‌کار برده شده بر روی سفال که میناکاری نیز شده‌اند با بی آلایشی و طرح‌های خود نگاه هر ناظری را به سوی خود متمرکز می‌سازد. میناکاری بشقابی از جنس سفال نسبت به میناکاری بشقابهای مسی مقداری متفاوت است. میناکاری روی مس تهران نسبتا شناخته شده و علاقه مندان منحصر به فردی دارد؛ اما با این وجود قطب میناکاری بر روی سفال شهر لالِجین واقع در استان همدان است. هرچند که امروزه در شهرهایی چون اصفهان و تهران این هنر به‌شکل حرفه‌ای دنبال می‌شود. خریداران پرشماری برای آثار میناکاری سفال تهران وجود دارد که سفارشات خود را از اماکن مختلف به‌صورت اینترنتی و یا حضوری تهیه می نمایند.
عمدتا نقوش میناکاری از نقش‌های اسلیمی ایده گرفته‌شده‌اند. همانطور که گفته شد خاستگاه این هنر اصیل، شهر لالجین همدان است. میناکاری سفال غالبا در جهت تزیین امکان متبرکه همانند مسجد استفاده می‌شود. هنرمندان ساکن تهران نیز در این هنر دستی بر آتش دارند. آثار ساخته شده بر روی سفال از گذشته تا حال برای مردم کاربرد داشته و جلوه شکیل این محصولات نیز حائز اهمیت بوده است.
آثاری که با میناکاری سفال تهران تهیه می‌شوند، بسیار نازک و ظریف هستند. به‌همین جهت می‌بایست در نگهداری آن‌ها بسیار دقت کرد. نقش‌های روی این آثار ممکن است به‌آسانی حذف شوند. بهتر است برای پاک کردن آن‌ها از اسفنج نم‌دار استفاده کرد. آن‌ها را نباید در برابر حرارت و گرما قرار داد. حرارت بالا موجب ایجاد ترک در اطراف سفال می‌شود. امروزه با پیشرفت تکنولوژی به‌راحتی می‌توان این هنر را آموخت. همانطور که پیش‌تر گفتیم میناکاری سفال تهران، یک هنر اصیل است که شناسنامه تاریخ این کشور می‌باشد که باید در حفظ آن کوشا باشیم.
برای شناسایی میناکاری سفال تهران باید این موارد را نظر داشت: فاکتورهایی از قبیل وزن محصول مهم است. اگر وزن آن کم باشد پس از مدتی تغییر شکل در آن ایجاد می‌شود. یا اینکه زیبایی اولیه خود را از دست می‌دهد. باید توجه کرد همه سطوح این اثر هنری می‌بایست صاف و یکپارچه باشد. پدیده رگه و ترک عامل لعاب‌کاری نامرغوب در اثر است. این‌گونه می‌توان میناکاری سفال تهران را به‌خوبی تشخیص داد و آثاری که ایرادی در کارشان وجود داشته باشد را از جنس مرغوب تفکیک کرد.
مراکز مهم فروش میناکاری سفال
فروشگاه صنایع دستی بازار مینا واقع در اصفهان یکی از عمده تولید کنندگان محصولات صنایع دستی بشمار می رود. این فروشگاه 10 سال سابقه در پخش و فروش صنایع دستی، فرش و گلیم دستبافت به صورت کلی و جزئی دارد. آثار فروشی این فروشگاه شامل صنایع دستی فیروزه کوب، میناکاری، استخوان شتر، کیف گلیمی، خاتم کاری، زیورآلات، تابلو فرش، قلم زنی روی مس، فرش و گلیم، تندیس، ساعت، رومیزی، عروسک محلی، محصولات چرمی، صفحه شطرنج و تخته و معرق کاری می‌شود.
